ವಿಶಾಖದತ್ತ ಕವಿ ಪರಿಚಯ

ವಿಶಾಖದತ್ತ– ಇವನು ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ‘ಮುದ್ರಾರಾಕ್ಷಸ’ವೆಂಬ ನಾಟಕವನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾನೆ, ಈ ನಾಟಕದ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯಿಂದ ಕವಿಯು ‘ಸಾಮಂತ ವಟೇಶ್ವರದತ್ತನ ಮೊಮ್ಮಗನೆಂದೂ, ಮಹಾರಾಜ ಭಾಸ್ಕರದತ್ತನ ಮಗನೆಂದೂ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ, ಇವರು ಯಾರು, ಯಾವಾಗ, ಎಲ್ಲಿ ಇದ್ದರು ಎಂಬುದೊಂದೂ ನಿರ್ಧರವಾಗಿ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಈ ನಾಟಕ ಇಮ್ಮಡಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ (ಕ್ರಿ. ಶ, ಸು, ೪೫೦ / 450) ರಚಿತವಾಗಿರಬಹುದೆಂದು ಬಹುಜನ ವಿದ್ವಾಂಸರ ಮತವಾಗಿದೆ.

ವಿಶಾಖದತ್ತನು ರಾಘವಾನಂದ, ದೇವೀಚಂದ್ರಗುಪ್ತಂ ಮತ್ತು ಅಭಿಸಾರಿಕಾ ವಂಚಿತಕ ಎಂಬ ನಾಟಕಗಳನ್ನೂ ಬರೆದಿರುವಂತೆ ತಿಳಿದುಬರುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ದೇವೀಚಂದ್ರಗುಪ್ತಂ ದ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು ಈಚೆಗೆ ದೊರೆತಿವೆ, ಮಿಕ್ಕ ನಾಟಕಗಳು ದೊರೆತಿಲ್ಲ.

ಮುದ್ರಾಕ್ಷಸ (“ರಾಕ್ಷಸನ ಉಂಗುರ”) ವಿಶಾಖದತ್ತನ ಏಕೈಕ ಉಳಿದಿರುವ ನಾಟಕವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಅವನದೆಂದು ಹೇಳಲಾದ ಮತ್ತೊಂದು ಕೃತಿಯ ತುಣುಕುಗಳಿವೆ. ವಿಶಾಖದತ್ತನು ಮುದ್ರಾರಾಕ್ಷಸದಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಿದ್ದಾನೆ, ಇದು ಮೌರ್ಯ ರಾಜವಂಶದ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಾಟಕವಾಗಿದೆ.

ದೇವಿಚಂದಗ್ರಪೂತ ಎಂಬುದು ಒಂದು ನಾಟಕವಾಗಿದ್ದು, ರಾಜ ರಾಮಗುಪ್ತನು ಶಕ ದೊರೆಯೊಂದಿಗೆ ಅವಮಾನಕರ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲು ಹೇಗೆ ವಂಚನೆಗೊಳಗಾಗುತ್ತಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಮಗುಪ್ತನು ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿ ಧ್ರುವದೇವಿಯನ್ನು ಶಕ ರಾಜನ ಬಳಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಬೇಕು. ರಾಮಗುಪ್ತನ ಕಿರಿಯ ಸಹೋದರ, ಕಥೆಯ ನಾಯಕ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಈ ಅವಮಾನದ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ತಾನೇ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಅವನು ಶಕ ದೊರೆ ಮತ್ತು ರಾಮಗುಪ್ತನನ್ನು ಕೊಂದು, ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಉಸ್ತುವಾರಿ ವಹಿಸುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಧ್ರುವದೇವಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತಾನೆ.

ಕವಿಯ ಮುದ್ರಾರಾಕ್ಷಸ ನಾಟಕ ವಿದ್ವಾಂಸರಿಗೆ, ಆದರಲ್ಲಿಯೂ ಪಾಶ್ಚಾತರಿಗೆ ತುಂಬ ಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.